სიახლეები
სიახლეები

სადაურობის სახელთა წარმოება -ეთ და -ის სუფიქსების შემცველი გეოგრაფიული სახელებისგან
30-04-2024
-
+


სახელმწიფო ენის დეპარტამენტის ექსპერტთა კომისია აქვეყნებს მართლწერის წესს რომლის მიხედვითაც უნდა იხელმძღვანელოთ, -ეთ და -ის სუფიქსების შემცველი გეოგრაფიული სახელებისგან სადაურობის სახელების წარმოებისას. 

-ეთ და -ის სუფიქსების შემცველი გეოგრაფიული სახელებისგან სადაურობის სახელთა წარმოებისას მართლწერასთან დაკავშირებით უნდა გატარდეს შემდეგი წესები:

1. -ეთ-ისა და -ის-ის შემცველი გეოგრაფიული სახელებისგან სადაურობის გამომხატველი სიტყვები იწარმოება ამ სუფიქსების შენარჩუნებით: თიანეთი _ თიანეთ-ელ-ი, თიანეთ-ურ-ი; ბოლნისი _ ბოლნის-ელ-ი, ბოლნის-ურ-ი...

2. აღნიშნული წესი არ ვრცელდება:

2.1. საზღვარგარეთის ქვეყნებისა და საქართველოს კუთხეების აღმნიშვნელ -ეთ-სუფიქსიან რიგ სახელებზე, რომელთაც სადაურობის სახელები ან -ეთ-ის გარეშე ეწარმოებათ, ან შესაბამისი სიტყვები სადაურობის აფიქსების გარეშე გამოხატავენ წარმომავლობას. ასეთებია, მაგალითად:

ჩინეთი _ ჩინ-ელ-ი, ჩინ-ურ-ი; ესპანეთი _ ესპან-ელ-ი, ესპან-ურ-ი; ბულგარეთი _ ბულგარ-ელ-ი, ბულგარ-ულ-ი; რუმინეთი _ რუმინ-ელ-ი, რუმინ-ულ-ი; კახეთი _ კახ-ელ-ი, კახ-ურ-ი; იმერეთი _ იმერ-ელ-ი, იმერ-ულ-ი... რუსეთი _ რუსი, რუს-ულ-ი; ჩეხეთი _ ჩეხი, ჩეხ-ურ-ი; სვანეთი _ სვანი, სვანური...

2.2. საეკლესიო ტიტულატურაში გამოყენებულ ფორმებზე, როგორებიცაა: მროველ-ურბნელი მიტროპოლიტი, მანგლელი მიტროპოლიტი, ბოლნელი მთავარეპისკოპოსი, ქუთათელ-გაენათელი
მიტროპოლიტი და სხვ.

3. ძირითადი ფორმების გვერდით დასაშვებია -ეთ და -ის აფიქსებჩამოცილებული ფუძეებისგან ნაწარმოები ჯერ კიდევ მოქმედი ფორმები: დუშელი, თიანელი, თიანური, წავკელი,
წავკური, კლარჯელი (კლარჯის პარალელურად), კლარჯული...

4. -ეთ სუფიქსი ჩამოშორდება ფუძეს, თუ სადაურობის აღმნიშვნელი სახელი მიიღება ჰორიზონტის მხარეების გამომხატველი სიტყვებისაგან:

აღმოსავლეთი _ აღმოსავლ-ელ-ი, აღმოსავლ-ურ-ი
დასავლეთი _ დასავლ-ელ-ი, დასავლ-ურ-ი
ჩრდილოეთი _ ჩრდილო-ელ-ი, ჩრდილო-ურ-ი

გამონაკლისია სამხრეთი, რომლისგან ნაწარმოებ სადაურობის სახელებშიც გვექნება პარალელური ფორმები:

სამხრეთი _ სამხრ-ელ-ი // სამხრ-ეთ-ელ-ი, სამხრ-ულ-ი // სამხრ-ეთ-ულ-ი: სამხრეთელი მეზობელი, სამხრეთელი ხალხი... სამხრული დიალექტი, სამხრული მეტყველება... სამხრეთული კერძები, სამხრეთული ტემპერამენტი, სამხრეთული კლიმატი...


იხილეთ აღნიშნული წესების დასაბუთება

კომენტარები


ეტალონი
„ეტალონის“ გუნდური ჩემპიონატი ფოთში ჩატარდა
ღონისძიებას ფოთის მრავალფუნქციური სპორტული კომპლექსი მასპინძლობს
„ეტალონის“ გუნდური ჩემპიონატი ამჯერად ლენტეხს ესტუმრა
„ეტალონის“ გუნდური ჩემპიონატი ლენტეხს სტუმრობს
20 კითხვის შედეგად კი გამარჯვებულებიც გამოვლინდნენ
სიახლეები
ორი ავარია ბოლო ზარზე, ავტომობილებში მეთორმეტკლასელები ისხდნენ - უბედური შემთხვევა გორსა და ქობულეთში
სკოლა 41 ათასზე მეტმა მოსწავლემ დაასრულა, მათ შორის 18 წლის და მეტის 1723 ახალგაზრდაა
„თანახმა ვარ, სკოლამ დაამუშაოს ჩემი და ჩემი შვილის განსაკუთრებული კატეგორიის პერსონალური მონაცემები“ - სკოლებმა მოსწავლეთა მშობლებს დოკუმენტი გააცნეს
1000-ზე მეტ საჯარო სკოლაში რეგისტრაცია ადგილები აღარ არის - 12:00 საათის მონაცემებით პირველ კლასში 11 ათასზე მეტი ბავშვი დარეგისტრირდა
„ეტალონის“ გუნდური ჩემპიონატი ფოთში ჩატარდა
პიროვნება
ნუნუ ჩაკვეტაძე: „არ ვეთანხმები, ქიმიკოსმა საათების გამო ქიმიაც ასწავლოს და ბიოლოგიაც - მე ამის უფლება ვერ მივეცი საკუთარ თავს“
სკოლები
კურსდამთავრებულები, როგორც სკოლაში აღნიშნავენ, მადლიერებას გამოხატავდნენ მასწავლებლების მიმართ
სკოლის ორმა გუნდმა დამსახურებული სერტიფიკატები მოიპოვეს
სანდრომ სკოლის დასრულება საყვარელ მასწავლებლებთან ერთად აღნიშნა, გაიხსენა მათთან გატარებული საუკეთესო მომენტები...
სოფიამ შეადგინა ერთდღიანი ტური სახელწოდებით - „სულ სხვა წალკა“, რომლის მიზანია წალკაში რელიგიური და ეთნიკური მრავალფეროვნების წარმოჩენა
საინტერესო
რა ტრადიციებთანაა დაკავშირებული სკოლის დამთავრება სხვადასხვა ქვეყანასა თუ კულტურაში
ნეიროქსელი არ უშვებს გრამატიკულ შეცდომებს
გახსოვდეთ, მოსწავლეთა მიღწევებზე პასუხისმგებელი მხოლოდ თქვენ არ ხართ - არის რიგი ფაქტორები, რაც მასწავლებლის კონტროლს არ ექვემდებარება


დიფერენციაციის თეორიის საკლასო ოთახში რეალიზება მასწავლებლისთვის მნიშვნელოვანი გამოწვევაა 
უნდა დაეხმაროს თუ არა მასწავლებელი, მოსწავლეს აღმოაჩინოს აფანტაზია საკუთარ თავში?
სიახლეები
საზოგადოება