სიახლეები
სიახლეები, საინტერესო

რატომ არის თებერვალი ყველაზე მოკლე თვე?
24-02-2025
-
+


ნაკიან წელიწადშიც კი - დღის დამატების მიუხედავად, თებერვალი მაინც ყველაზე მოკლე თვეა. საინტერესოა თუ რატომ ერგო ზამთრის ბოლო თვეს ყველაზე ცოტა დღე?

ვინ და როდის მოიგონა თებერვალი?

რომის დაარსებიდან რომაელები მთვარის კალენდრით ცხოვრობდნენ. წელიწადი მაშინ 304 დღისგან შედგებოდა და 10 თვე გრძელდებოდა. ის მარტში იწყებოდა და დეკემბერში მთავრდებოდა. 

რომის ლეგენდარული მეფის - ნუმა პომპილიუსის (დ. 21 აპრილი, ძვ. წ. 753 ― გ. ძვ. წ. 674) ეპოქაში, დღეებისა და წლების ათვლის სისტემის განახლება გადაწყვიტეს, იმისთვის რომ კალენდარული წელიწადი გაგრძელებულიყო იმდენ ხანს, რამდენსაც მთვარე დედამიწის გარშემო შემობრუნებას ანდომებს -ანუ 354 დღე. 

თუმცა, საბოლოოდ, ახალ კალენდარში წელიწადი შედგებოდა არა 354, არამედ 355-დღისგან - ძველი რომაელები ცრუმორწმუნეები იყვნენ და ლუწ რიცხვებს ერიდებოდნენ, თუნდაც სიზუსტის ხარჯზე.

ამრიგად, ნუმა პომპილიუსის დროს კალენდარული წელი გაგრძელდა 51 დღით და დაიწყო დაყოფა 12 თვეზე, რომელიც დღეს ჩვენთვის ჩვეულია. შემდეგ კალენდარში გაჩნდა იანვარი (თავიდან 29 დღე გრძელდებოდა) და თებერვალი, რომელსაც 28 დღე ერგო. 

რატომ არის თებერვალი ასეთი მოკლე? 

თებერვალს რომაელებმა ქვესკნელის ღმერთის სახელი -  ფებრუსი (ლათინურად - Februus) უწოდეს.  ქვესკნელის ღმერთი კი ვერ იქნებოდა იმ ღმერთების სიმაღლეზე, რომელებიც ცოცხალთა სამყაროს განაგებენ. თებერვალს ნაკლები დღეები სწორედ ამ მიზეზით ერგო. 

რატომ იზრდება ნაკიან წელიწადში სწორედ თებერვალი?

რომაელებისთვის თებერვალი ყოველთვის კორექტირების ველი იყო. მაგალითად, იულიუს კეისრის რეფორმამდე, (სწორედ მან შემოიღო მზის კალენდარული ტიპის წელთაღრიცხვის სისტემა) თებერვალს მეთორმეტე თვედ თვლიდნენ და ყოველ ორ წელიწადში ორად ყოფდნენ, რომ ნაწილებს შორის ჩაესვათ მერცედონიუსი (ლათ Mercedonius) დამატებითი თვე, რომელიც 20 დღისგან შედგებოდა. ის კალენდაში გაჩნდა იმის გამო, წლის პირველი თვის - მარტის დღეების ათვლა კლიმატური გაზაფხულის დაწყებას დამთხვეოდა. 

იულიუსის კალენდარზე (მზის კალენდარული ტიპის წელთაღრიცხვის სისტემა) გადასვლასთან ერთად ( ძვ. წ. 45 წლის 1 იანვარი) მერცედონიუსის საჭიროება გაქრა და თებერვალი წლის მეორე თვედ იქცა. თუმცა, რომაელებმა არ შეწყვიტეს ამ თვის გამოყენება დროებითი კორექტირებისთვის. ნაკიან წელიწადში მათ 366-ე დღე სწორედ თებერვალს დაამატეს. 

ნაკიანი წელიწადი კი შემოიღეს იმის გამო, რომ ჩვეული (365-დღიანი) წელიწადი არ შედგება ზუსტად 365 დღისგან, არამედ 365 და დაახლოებით ერთი მეოთხედი დღისგან, ამიტომაცა ნაკიანია თითქმის ყოველი მეოთხე წელიწადი.


კომენტარები


ეტალონი

20 კითხვის შედეგად კი გამარჯვებულებიც გამოვლინდნენ

გამარჯვებისთვის ერთმანეთს მცხეთის 18 სკოლის 90 მოსწავლე ეჯიბრება

2024 წლის „აფხაზეთის ა/რ ეტალონი მოსწავლე“ გამოვლინდა

ინტელექტის და ცოდნის ზეიმში აფხაზეთის ა/რ სკოლების მე-8, მე-9, მე-10 და მე-11 კლასის მოსწავლეები მონაწილეობენ

20 კითხვის შედეგად კი გამარჯვებულებიც გამოვლინდნენ

სიახლეები

ორშაბათიდან სკოლებში გამოცდები ჩატარდება - რომელ მოსწავლეებს ეხება ტესტირება

სასკოლო თემთან მომუშავე ფსიქოლოგების შერჩევა დაიწყო - კვალიფიკაცია, ანაზღაურება და განაცხადის ვადები ცნობილია

რომელ რესურსცენტრს ჰყავს ყველაზე მეტი მედალოსანი მოსწავლე - დეტალური სტატისტიკა 

2024 წლის პროფესიული განათლების მასწავლებლის ვინაობა ცნობილია - პროფესიული განათლების ეროვნული ჯილდოს გამარჯვებულები გამოვლინდნენ

პიროვნება

„მოსწავლეების ნათქვამი - „თქვენთან გავიგე მათემატიკა“ ეს ყველაფერს ნიშნავს ჩემთვის“

სკოლები

„STEM პროექტები მოზარდს ასწავლის ტექნოლოგიებს, შესძენს კრიტიკული აზროვნების უნარებს“

ღონისძიების მთავარი თემა იყო საქართველოს ისტორიულ-კულტურული მემკვიდრეობის შესწავლა

კიდევ ერთი ლამაზი და სამახსოვრო დღე შეემატა მოსწავლეთა მოგონებათა ყულაბას

სკოლაში სხვადასხვა მნიშვნელოვან საკითხზე მოსწავლეთა ცნობიერების ამაღლებას მნიშვნელოვანი ყურადღება ექცევა

მათ შექმნეს კედლის გაზეთი, წარმოადგინეს საკუთარი ნააზრევი დედასთან დაკავშირებით

საინტერესო

მასწავლებელს მის დასახმარებლად რამდენიმე ხრიკის გამოყენება შეუძლია.

რა ხრიკები უნდა გამოიყენოთ მოსწავლესთან, რომელსაც დამახსოვრება უჭირს? - რჩევები მასწავლებლებისთვის 

სიახლეები
საზოგადოება