სიახლეები
სიახლეები

თანდებულთა და თანდებულიან სახელთა მართლწერა
09-06-2023
-
+


თანდებულთა და თანდებულიან სახელთა მართლწერასთან დაკავშირებით უნდა გატარდეს შემდეგი წესები:

იმ შემთხვევაში, როცა თანდებულიან სახელს ნაწილაკი არ დაერთვის, -ზედა, -ზედ, -ზე სახეობათაგან თანამედროვე ქართულში ერთადერთ სწორ ფორმად უნდა დარჩეს -ზე: თავზე, ხელზე, მიწაზე...

-ც(ა) ნაწილაკის დართვისას მართებულია როგორც ძველი (-ზედა) სახეობა, ისე თანამედროვე ქართულში ფართოდ გავრცელებული -ზე ვარიანტიანი ფორმები:
-ვე ნაწილაკის დართვისას მართებული ფორმებია როგორც -ზედ, ისე -ზე თანდებულიანი ვარიანტები:

თანამედროვე სალიტერატურო ქართულში ერთადერთი მართებული სახეობაა -ში. -ც(ა) ნაწილაკის დართვისას შეიძლება გამოიყენებოდეს -შია სახეობაც:



-ც(ა) ნაწილაკის დართვისას მართებულია -თანა, ხოლო -ვე ნაწილაკიან ფორმებთან _ -თან სახეობა:

-გან თანდებულიან სახელებზე -ც(ა) ნაწილაკის დართვისას მართებული ფორმაა თანამედროვე სალიტერატურო ქართულში დამკვიდრებული -გან-ა-ც ვარიანტი, ხოლო -ვე ნაწილაკის დართვისას _ მხოლოდ გაუვრცობელი ფორმა:


ნათესაობითი ბრუნვის ფორმებზე -თვის, -კენ და -გან თანდებულების დართვისას ორივე ვარიანტი (გაუვრცობელიც და გავრცობილიც) მართებულია: ძმისთვის და ძმისათვის, სახლისკენ და სახლისაკენ, მეგობრისგან და მეგობრისაგან...

-მდე, -მდის, -მდი, -მდინ და სხვა სახეობათაგან მართებულია მხოლოდ ორი _ -მდე და -მდის ფორმები: ქალაქამდე და ქალაქამდის, აქამდე და აქამდის...

ამათგან თანამედროვე სალიტერატურო ქართულში უპირატესია -მდე ვარიანტი.

თანამედროვე სალიტერატურო ქართულში ერთმანეთისგან უნდა გაიმიჯნოს -გან და -დან (//-იდან) თანდებულიანი ფორმები:

-გან გამოიყენება მაშინ, როცა თანდებულდართული ფორმა აღნიშნავს ან მასალას, ან მოქმედების წყაროს, ან მოქმედების მიზეზს და მიუგებს კითხვებზე: ვისგან? რისგან? (წერილი მივიღე ამხანაგისგან (ამხანაგისაგან); შაქარს ამზადებენ ჭარხლისგან (ჭარხლისაგან); მიწვევა მიიღეს უნივერსიტეტისგან (უნივერსიტეტისაგან).

-დან (//-იდან) გამოიყენება მაშინ, როცა თანდებულდართული ფორმა გამოხატავს მოქმედების დაწყების ადგილს ან დროს და მიუგებს კითხვებზე: საიდან? რა დროიდან? (ქალაქიდან ჩამოვიდა, დილიდან წვიმდა, სამშობლოდან დაბრუნდა).

-ვით თანდებული მხოლობით რიცხვში უნდა დაერთოს მიცემითის გავრცობილ ფორმებს (ხმოვანფუძიანებსაც და თანხმოვანფუძიანებსაც): დედასავით, კაცსავით, ლომსავით, მზესავით, ხოლო სახელობით ბრუნვაში _ მხოლოდ თანხმოვანფუძიანებს (კაცივით, მეგობარივით, ლომივით), მრავლობით რიცხვში კი _ როგორც სახელობითის, ისე მიცემითის ფორმებს: დედებივით, კაცებივით, მეგობრებივით... ბავშვებსავით, ჩურჩხელებსავით...

პირის ნაცვალსახელზე -ვით თანდებულის დართვისას შესაბამისი კუთვნილებითი ნაცვალსახელის ფუძე უნდა იქნეს გამოყენებული და ერთადერთ სწორ ფორმად ჩაითვალოს მიცემითბრუნვიანი ვარიანტები (ჩემსავით, შენსავით, ჩვენსავით, თქვენსავით).

კომენტარები


ეტალონი
სიახლეები
ხელფასიანი სტაჟირების წესის შემოღება იმისთვისაა საჭირო, რომ საჯარო სამსახურებში ხელი შეეწყოს ახალგაზრდა კადრების შედინებას
სკოლებში უფასო კვების პროგრამა 2024 წელს თუ არა, 2025 წელიდან მაინც დაიწყება 
ცვლილებები თბილისის ბაღებში - პერსონალის კვალიფიკაციის ამაღლება და სააღმზრდელო ჯგუფების მოწყობა
მანდატურის სამსახურმა ახალი კადრების შერჩევა დაიწყო - გამოცხადდა 78 ვაკანსია
ყველა სკოლასა და ბაღში დროშები უნდა დაეშვას - 27 სექტემბერს სოხუმი დაეცა
პიროვნება
„მშობლებს სკოლის სახელით ვეტყოდი, მომავალში უფრო აქტიურად ჩაერთონ სკოლის ცხოვრებასა და სასკოლო საზოგადოების საქმიანობაში“
სკოლები
მასწავლებელი ჯგუფური დავალებებითა და საინტერესო აქტივობის გამოყენებით სრულყოფილად გავიდა შედეგზ
„ვისწავლოთ გამარჯვება“ - ამ დევიზით, სპორტის მოყვარული მოსწავლეები, პედაგოგის ხელმძღვანელობით, წინ, მთელი შემართებითა და მონდომებით მიიწევენ
„გილოცავთ ახალი სასწავლო წლის დაწყებას ყველას: მოსწავლეებს, მშობლებს, პედაგოგებს. გისურვებთ, რომ ეს წელი ყოფილიყოს მშვიდობიანი და წარმატებების მომტანი თითოეული ჩვენგანისათვის“
მონატრებული მოსწავლეები და პედაგოგები ახალი სასწავლო წლის დაწყებას ერთმანეთს ულოცავდნენ
 
სკოლის პედაგოგიური კოლექტივი და ადმინისტრაცია მისი მიღწევით ამაყობს და წინსვლას უსურვებს
საინტერესო
როგორ უნდა გახდე უკეთესი მასწავლებელი? - ამისთვის უცხოელი მკვლევარები 2 ძირითად რჩევებს გთავაზობთ
ეფექტური კომუნიკაცია, მოსწავლეების საჭიროებების აღმოჩენისთვის და მათი ძლიერი თუ სუსტი მხარეების წარმოჩენისთვის აუცილებელია
ზოგჯერ, პატარა მოსწავლეებზე მეტად, მათი მშობლები იბნევიან, არ იციან როგორ მოიქცნენ
სიახლეები
საზოგადოება