სიახლეები
საინტერესო

საიდან იღებს სათავეს ქართული ნაძვის ხის ისტორია და რა სიკეთის მოტანა შეუძლია ჩიჩილაკს
28-12-2018
-
+


საქართველოში ახალი წლის ერთ-ერთ მთავარ ატრიბუტად ჩიჩილაკი ითვლება, რომელიც ძირითადად დასავლეთ საქართველოში იყო გავრცელებული.

გურულები ახალ წელს კალანდას ეძახდნენ, ეს დღესასწაული განსაკუთრებით უყვარდათ და მასთან შეხვედრა ჩიჩილაკის გარეშე ვერც წარმოედგინათ. ოთახს ამშვენებდა თოვლივით ქათქათა, კურკანტელას მარცვლებითა და ფოჩიანი კანფეტებით დამშვენებული ჩიჩილაკი. ეს იყო რიტუალური ნივთი, რომელსაც საგანგებოდ საახალწლოდ ამზადებდნენ. 

მკვლევართა აზრით, ჩიჩილაკის დამზადების ტრადიცია წმინდა ბასილის სახელს უკავშირდება. გურიაში მას "ბასილის წვერებსაც" ეძახდნენ, საახალწლოდ გამომცხვარ ნამცხვარს კი - "ბასილის პურს". აღსანიშნავია, რომ 14 იანვარი წმინდა ბასილი დიდის ხსენების დღეა ეს დღეს სწორედ ძველი სტილით ახალი წლის აღნიშვნის თარიღს ემთხვევა.

ჩიჩილაკის მომზადებას ოჯახის უფროსი ახალი წლის დადგომამდე რამდენიმე დღით ადრე იწყებდა. ჩიჩილაკს ყოველთვის თხილის ტოტებისგან თლიდნენ, რადგან თხილი ერთ-ერთ ყველაზე მოსავლიან მცენარედ ითვლებოდა. გადმოცემის თანახმად, ქართულ ნაძვის ხესთან დაკავშირებით, განსაკუთრებული რიტუალიც არსებობდა. დაძინების წინ ოჯახის უფროსი ჩიჩილაკსა და ხონჩას სახლიდან გაიტანდა მარანში ან ბეღელში და თვითონაც იქ დაიძინებდა. ახალი წლის დილას, გამთენიისას, წაიღებდა ჩიჩილაკს, ხონჩაზე აანთებდა სანთლებს, დაილოცებოდა, შემოუვლიდა კარ-მიდამოს, საქონლის სადგომებს და გამრავლებას ინატრებდა, მერე მიადგებოდა საცხოვრებელ სახლს და ოჯახის წევრებს მიულოცავდა ახალ წელს. წინაპართა ადათის მიხედვით, ჩიჩილაკს ნათლისღების წინა ღამეს აუცილებლად ყველა ოჯახი წვავდა და ამ რიტუალით ატანდნენ მას უარყოფით ემოციებს და უსიამოვნებას.

ყველა ნივთსა და მცენარეს, რომლებითაც ჩიჩილაკი ირთვებოდა, სიმბოლური მნიშვნელობა ჰქონდა და უმთავრესად ოჯახის სიმრავლეს და სიძლიერეს გამოხატავდა. იმერეთში, გურიასა და სამეგრელოში ეს მორთულობა მცირე დეტალებით განსხვავდებოდა ერთმანეთისგან.  ძირითადად ჩიჩილაკი ყველგან ერთნაირად გამოიყურებოდა: ბოლოებზე ჩამოცმული ორი ბროწეულით ან ვაშლით და ორი სფერული კვერცხით. მორთული იყო ფერადი სამკაულებით, ძაფებითა და ფოჩიანი კანფეტებით. იმერეთში ჩიჩილაკს ენდროთიც აფერადებდნენ. გრძელ თეთრ წვერიან ჩიჩილაკს ძვირფასი სამკაულებით, ტკბილეულით და ხილით რთავდნენ. ამით ბარაქისა და ულევი სიტკბოების სურვილებს გამოხატავდნენ.

გურიაში, სოფელ ბასილეთში, სადაც პირველი ჩიჩილაკი დამზადდა, ახალ წელს ყოველთვის განსაკუთრებულად ელოდებიან. სოფელში ტრადიცია არ ირღვევა და ნაძვის ხის ნაცვლად, ყველა ოჯახში თხილის ღეროსგან დამზადებულ ჩიჩილაკს დგამენ.


კომენტარები


ეტალონი

მათემატიკის ოლიმპიადა დაიწყო - „ეტალონის“ საგნობრივი ჩემპიონატი გრძელდება

2-3 ივნისი ლოგიკური აზროვნებისა და ზოგადი განათლების ოლიმპიადის დღეებია - „ეტალონის“ საგაზაფხულო ჩემპიონატი გრძელდება

„დიდი მადლობა „ეტალონს“ ამ ახალი და ძალიან საინტერესო პროექტისთვის“

„ეტალონის“ საგაზაფხულო ჩემპიონატი დაიწყო - ოლიმპიადები სამ საგანში იმართება

ონლაინ ჩემპიონატში II-XI კლასების მოსწავლეებს შეეძლებათ მონაწილეობა

სიახლეები

„სამწუხაროდ, ჩემი კოლეგები დუმილს ამჯობინებენ, არადა შეუძლებელია ასე გაგრძელება... კვარტალში ერთხელ, როცა არის საშუალება, რომ პრემია გავცეთ, სამინისტრო გვიბლოკავს“

მასწავლებელთა გამოცდის საბოლოო ქულები ცნობილია - გამოაქვეყნდა აპელაციის შედეგები

რა აქტივობები უნდა შესთავაზოს სკოლამ მოსწავლეებს სავალდებულო კამპანიის ფარგლებში

ანაზღაურება 1250 ლარია - მანდატურის სამსახურმა ვაკანსიები გამოაცხადა

დანაშაული სასარგებლო შრომას ან 3 წლამდე პატიმრობას ითვალისწინებს

პიროვნება

„ჩვენს სკოლაში ვმუშაობთ ყველა ერთად და ვცდილობთ, საინტერესო გარემოს შექმნას“...

„მასწავლებელს უნდა ახსოვდეს, რომ ის არა მხოლოდ ცოდნის გადამცემი, არამედ გზამკვლევი და მხარდამჭერია მოსწავლისათვის“...

„როცა მასწავლებელი ხედავს, რომ მისი ხმა ისმის - ის ხდება მოტივირებული“ -  შუამთას საჯარო სკოლის ხელმძღვანელი 

„არ შეგეშინდეთ შეცდომების“ - ახალბედა პედაგოგებს შუამთას საჯარო სკოლის ხელმძღვანელი, თეონა მეფარიშვილი მიმართავს

„სკოლაში უნდა შეიქმნას გარემო, სადაც სწავლა იწყება სითბოთი, არა შიშით“ - შუამთის საჯარო სკოლის დირექტორი თეონა მეფარიშვილი- 

სკოლები

„სასკოლო საზოგადოება დირექტორის, მანანა მათეშვილის ხელმძღვანელობით,  გილოცავთ“...

„სკოლის დირექტორი ნატო დევნოზაშვილი და მთელი სასკოლო საზოგადოება ვულოცავთ: როვშან ალიევს, აითაჯ ალიევას, აისუნ მამედოვას, ქაზიმ აბდულევი და ალი გუსეინოვს“

მადონა წერედიანი და ნანო გირგვლიანი გაეცნენ გერმანულ სწავლების მოდელს; პროექტი ჩატარდა განათლებისა და ბიზნესის ეროვნული აკადემიის ხელმძღვანელობით, მასპინძელი კი გახლდათ ჰამბურგის გიმნაზია

პროექტებს ხელმძღვანელობდა ზემო მაჩხაანის საჯარო სკოლის ინგლისური ენის მასწავლებელი თეონა საბიაშვილი

„ხორნაბუჯის საჯარო სკოლის კოლექტივი, დირექტორის, მარინა მჭედლიშვილის ხელმძღვანელობით, ულოცავს წარჩინებულ კურსდამთავრებულებს - მარიამ ქურციკიძესა და თემურ ზურაშვილს“...

საინტერესო

სწავლების უჩვეულო მეთოდები - როგორ აქციოთ გაკვეთილი სახალისოდ, გაზარდოთ მოსწავლეთა ჩართულობა და ინტერესი 

განვითარებული კოგნიტური შესაძლებლობები, ემოციური არასტაბილურობა - მეცნიერებმა გაარკვიეს, როგორია მკარი დედების გავლენა ბავშვებზე 

სიახლეები
საზოგადოება