სიახლეები
საინტერესო

„მკითხველი მიჩვეულია ვითომდა „ღრმა შინაარსის“, ფსევდო-პატრიოტულ ლექსებს“ - თანამედროვე საბავშვო პოეტები კრიტიკას პასუხობენ
02-12-2019
-
+


სოციალურ ქსელებში თანამედროვე საბავშვო ლექსებისა და მათი ავტორების კრიტიკა ახალი არ არის. ლექსს, რომელსაც „ფეისბუკ“ მომხმარებლებს, რომელიმე აღშფოთებული მშობელი ან რიგითი მკითხველი უზიარებს, კომენტარის ველში ასობით ადამიანი განსჯის ხოლმე. თუმცა ხშირად ამგვარ განსჯას არაფერი აქვს საერთო პროფესიულ კრიტიკასთან და ის ლანძღვის, დაცინვისა და ავტორების დამცირების სახეს იღებს.

„ცაში გალობს კურდღელი/ხოჭოს ადგას უღელი/ხეზე დახტის იხვი/ნიჩბებს უსვამს ციყვი“... - მაყვალა მრევლიშვილის ეს ლექსი ერთ-ერთი ბოლო იყო, რომელმაც სოციალურ ქსელში საყოველთაო აღშფოთება გამოიწვია. ბევრი მკითხველი პასუხს გარდაცვლილი ავტორისგან ითხოვდა, რასაც მალევე მოჰყვა სხვა საბავშვო ავტორების კრიტიკაც.

„ეტალონი“ ამ საკითხზე იმ საბავშვო პოეტების აზრით დაინტერესდა, რომლებიც თავადაც არაერთხელ გამხდარან კრიტიკის ობიექტები.

„მშობლების თაობას მოსწონს ის, რაც ბავშვობაში თავად უსწავლია, ყურიც მიჩვეული აქვს და თვალიც. ეს არ ნიშნავს, რომ ახალი ტექსტები არ მივიღოთ და დავიწუნოთ. ლექსი მრავალგვარია და შეიძლება აბსურდიც იყოს, სიტყვათა თამაშიც, ფანტაზიორობაც. სახელმძღვანელოებში არის უდავოდ სუსტი ტექსტები და ეს შემდგენლების პროფესიული პასუხისმგებლობაა. მათზე უნდა იმსჯელონ სპეციალისტებმა და არა უწიგნურებმა. „შემფასებლების“ უდიდეს ნაწილს წარმოდგენა არ აქვს არც ახალ ავტორებზე და არც ძველებზე, თუმცა ეს ხელს არ უშლით ლექსების მიმოხილვაში „იყოჩაღონ“, - ამბობს „ეტალონთან“ საუბარში პოეტი, მარიამ წიკლაური.

წიკლაურს ამგვარი დამოკიდებულება არ უკვირს. გვეუბნება, რომ ეს მხოლოდ საბავშვო ლიტერატურის პრობლემა არ არის: „არამც თუ ლექსების, არამედ ნებისმიერი საქმის, მოვლენის, ზოგადად, ადამიანის მიმართაც ისეთი სიძულვილი, ცინიზმი, დამცირება დაგვჩემდა, ეს უკვე მასობრივი ფსიქოზია, რომელშიც რიგი მიზეზების გამო მოვექეცით. აქვს კომპეტენცია თუ არა, გაეგება საერთოდ რამე ამ დარგისა თუ არა, ყველა ჭკუის მასწავლებლად გვექცა".

პოეტი ამბობს, რომ ავტორებისადმი დღევანდელი დამოკიდებულება გარკვეულწილად საბჭოთა გამოცდილებიდან მოდის: „წინა კომუნისტური დროიდან და  უფრო ადრინდელი ხანიდან სიტყვა პოეტი უპირობოდ უკავშირდებოდა აღმატებულს მასაზე, რაღაც საკრალურს, დაწინაურებულს, მოაზროვნეს და ა.შ. პოეტი ესაა საბჭოური დროის ელიტა ანუ რაღაცით დაწინაურებული და ყოფითი სიკეთის ადვილად მომპოვებელი ადამიანის ზოგადი სახე“.

კიდევ ერთი საბავშვო ავტორი, ვასილ გულეური, „ეტალონს“ ეუბნება, რომ უფროსებს უჭირთ ბავშვის თვალით შეხედონ და წაიკითხონ ლექსები, რაც მათ კრიტიკულ დამოკიდებულებას იწვევს: „საბავშვო პოეზია სიმსუბუქით, სილაღით, ხალისიანობით უნდა გამოირჩეოდეს. მაგრამ მკითხველთა უმრავლესობა მიჩვეულია ვითომდა „ღრმა შინაარსის“, ფსევდო-პატრიოტულ, ვითომდა საბავშვო ლექსებს, რასაც თავად ბავშვობაში აზეპირებინებდნენ და თანამედროვე ბავშვებისგანაც ითხოვენ, გულზე მუშტის ცემით იკითხონ ლექსები. არადა, საბავშვო ლექსის მთვარი დანიშნულებაა, ბავშვს ხალისით, მსუბუქად, ლაღი იუმორით ასწავლოს ახალი სიტყვები, განუვითაროს მეტყველება, ფანტაზიის უნარი, უბრალოდ, გაახალისოს და გაართოს. ბავშვისთვის ლექსი მძიმე ვალდებულება კი არ უნდა გახდეს, არამედ სახალისო და საინტერესო“.

„დღევანდელი ბავშვების აღქმა განსხვავდება თუნდაც 20-30 წლის წინანდელისგან, უამრავი ახალი თემა შემოდის და ბავშვის ცნობიერებაც ბევრ სიახლეს აღიქვამს. ამიტომ არც შინაარსის მხრივ არ უნდა შეიზღუდოს საბავშვო ლექსი და იმ თემებსაც უნდა შეეხოს, რაც თანამედროვე ბავშვისთვის ნაცნობი და ყოველდღიურობის ნაწილია. მთავარი პრობლემა მაინც ის მგონია, რომ დიდებს უჭირთ ბავშვის თვალით შეხედონ და წაიკითხონ, წარმოიდგინონ, იფანტაზიორონ, ერთი სიტყვით, დიდებს ავიწყდებათ, რომ ოდესღაც თავადაც ბავშვები იყვნენ“, - ამბობს გულეური.

წიკლაურისა და გულეურის პოზიციას იზიარებს კიდევ ერთი საბავშვო მწერალი, ირმა მალაციძე: „მოდად“ იქცა სოციალურ ქსელში საბავშვო ლიტერატურის „კრიტიკა“. ნუთუ ამ, ადამიანებს არ უვლიათ სკოლაში, საბავშვო ბაღში, ნუთუ არასდროს წაუკითხავთ ზღაპარი და არ იციან, რას ნიშნავს „არაკი“? რატომღაც ფიქრობენ, რომ მათი პოზიცია ერთადერთი და ჭეშმარიტია. ბავშვებს აღარ ეკითხებიან, რა მოსწონთ, რის წაკითხვა უნდათ. ერთხელ ვინმემ მათაც დაუგდოს ყური. უფროსების ასეთი აზროვნებით ისევ პატარები ზარალდებიან. საზოგადოების დიდ ნაწილს ნებისმიერი საბავშვო ნაწარმოები რატომღაც მაინცდამაინც სახელმძღვანელოდან ჰგონია და მიაჩნია, რომ ეს მათ შვილებზე ცუდ გავლენას ახდენს.

როდესაც დღევანდელი ბავშვების მშობლების თუ ბებიების თაობამ არ იცის, ვინ არის მაყვალა მრევლიშვილი, ვფიქრობ ძალიან ცუდადაა საქმე. კიდევ უფრო ცუდადაა, როცა ვხედავთ, რომ არათუ არ იცის, ყოველგვარი ეთიკური და მორალური ნორმების დარღვევით, აუგად მოიხსენიებენ მას, უშვერი სიტყვებით ლანძღავენ, მოითხოვენ, რომ მოვიდეს და პასუხი გასცეს მათ შვილებსა და შვილიშვილებს, როგორ ბედავს და წერს - „ცაში გალობს კურდღელი“.

მალაციძე იხსენებს, როგორ გახდნენ ის და მისი კოლეგები მასობრივი კრიტიკის ობიექტები: "არაერთი „ომი“ გადავიტანეთ მე და ჩემმა კოლეგებმა სოციალურ ქსელში. მსგავსი ისტერია იყო ჯანი როდარის (რომელსაც ერთი მშობელი ჯანი ნოდარიდ მოიხსენიებდა და ფიქრობდა, რომ ცოცხალია და მისგანაც ბოდიშის მოხდას ითხოვდა), მარიამ წიკლაურის სრულიად უწყინარ ლექსებზე, რომელსაც, კონტექსტიდან ამოგლეჯილს, სქრინის სახით დაატარებდნენ კედლიდან კედელზე და ლოყებს იხოკავდნენ. მსგავსი სიტუაცია იყო ვასო გულეურის ლექსის, პაატა პაპავას და ლელა ქისტაურის არაჩვეულებრივი ტექსტის - „ორი ღორის“ გამო, ლალი ჯაფარაშვილის ლექსის გამოც“.

სანამ მშობლები ავტორებს განსჯიან, მწერლები მათ ფანტაზიისა და წარმოსახვის უნარს უწუნებენ და ერთხმად თანხმდებიან, რომ საბავშვო ლექსები ბავშვებისთვის იწერება და არა უფროსებისთვის. მწერლებს არც იმის აღიარება უჭირთ, რომ საბავშვო ლიტერატურას არაერთი პრობლემა აქვს, თუმცა ამაზე პროფესიულ კრიტიკას ელოდებიან.

კომენტარები


ეტალონი
გამარჯვებულის ტიტულისთვის ერთმანეთს ახალქალაქის 44 სკოლის გუნდი ეჯიბრებოდა
2024 წლის „ახალქალაქის ეტალონი გუნდის“ წოდებისთვის ერთმანეთს 47 გუნდი ეჯიბრება
გამარჯვებისთვის ერთმანეთს დმანისის 11 სკოლის 55 მოსწავლე ეჯიბრება
„ეტალონის“ გუნდური ჩემპიონატი დმანისს სტუმრობდა
გამარჯვებულის ტიტულისთვის ერთმანეთს მე-6 და მე-7 კლასელებით დაკომპლექტებული გუნდები ეჯიბრებოდნენ
სიახლეები
შეგახსენებთ, რომ ლადო აფხაზავა მასწავლებლის ეროვნული ჯიდლოს მფლობელია

 

ბრწყინვალე შვიდეული გვირგვინდება კვირიაკეთი, რომელსაც კვირაცხოვლობა ანუ „ახალი კვირა“ – აღდგომის „განახლება“ ეწოდება
დაინიშნა, ავტობუსის ცხრა დროებითი მარშრუტი, რომელიც სასაფლაოების მიმართაულებით იმოძრავებს
რატომ გავდივართ აღდგომის მეორე დღეს საფლავზე და რატომ ვაგორებთ კვერცხს
სამდღიანი ძებნის შემდეგ მაშველებმა 16 წლის მოზარდის ცხედარი იპოვეს - ტრაგედია სვანეთში
პიროვნება
ნუნუ ჩაკვეტაძე: „არ ვეთანხმები, ქიმიკოსმა საათების გამო ქიმიაც ასწავლოს და ბიოლოგიაც - მე ამის უფლება ვერ მივეცი საკუთარ თავს“
სკოლები
ღონისძიება მუსიკის მასწავლებლის - ნათია ბაუჟაძის მომზადებულმა სიმღერებმა კიდევ უფრო გაამრავალფეროვნა
აღსანიშნავია, რომ თითოეული მოსწავლე შესაბამის ფორმაში გამოეწყო და შეჯიბრმა წარმატებით ჩაიარა
შიდა სასკოლო ტური გაიმართა, რომელშიც მოსწავლეებით დაკომპლექტებული გუნდები მონაწილეობდნენ
მოსწავლეები პასუხობდნენ წამყვანის მიერ დასმულ ლოგიკურ და ანალიტიკურ უნარებზე გათვლილ კითხვებს
საინტერესო
მასწავლებლების ემოციები ხშირად მოსწავლეებზეა დამოკიდებული. მაგალითად, პედაგოგები, რომლებიც თავიანთი მოსწავლეებით ამაყობენ, შეიძლება მეტად თავდაჯერებულები, აჟიტირებულები, აქტიურები იყვნენ
გამარჯვებულის ტიტულისთვის ერთმანეთს ახალქალაქის 44 სკოლის გუნდი ეჯიბრებოდა
2024 წლის „ახალქალაქის ეტალონი გუნდის“ წოდებისთვის ერთმანეთს 47 გუნდი ეჯიბრება
„ეტალონის“ გუნდური ჩემპიონატი დმანისს სტუმრობდა
მოწესრიგებული ეზო, ბაღები, მრავალწლოვანი ხეები, ყვავილები და შადრევანი ზოგიერთი კამპუსის განუყოფელი ნაწილია
სიახლეები
საზოგადოება